انسان بدوي چون «دم» يا «روان» خود را شناخت، بر او نام همزاد داد و در تصوير بركهها با او ملاقات و در سايه هايش او را همراه نمود و موجودات ديگر را نيز به خود قياس سپس بر اين باور شد كه جادو علمي است قابل اطمينان و او را از گزند حوادث مصون و بر غلبه با دشمنان ياري مي دهد . او با جادو ، رقصها ، شكلهاي نقاشي شده بسيار ساده و انتزاعي و باورهايي راسخ ، بر مراسم جادويي تأكيد مي ورزيد و اين اعمال را تنها داروي امراض و بركت ريزش باران و غلبه بر رقيب و شكار مي دانست . ولي هر چه از عمر بشر گذشت ، برخورد او با عالم خارج بيشتر ، و آزمايشهاي او مكررتر شد . حوزه ديد و دريافت او وسعت گرفت و مفاهيم كهنه بي اعتبار گشت . بشر بيش از بيش به جدايي بي جان و جاندار و انسان و حيوان پي برد . جان را به حيوانات و گياهان مختص ساخت و خود را واجد چيزي پنداشت برتر و فاخرتر از جان سائقه خودبيني بر آن شد كه «روان» يا «روح» آدمي كاملا” از جسم مستقل است و بر خلاف «جان حيواني» با مردن تن، نمي ميرد .
فهرست عنوان صفحه چكيده پيشگفتار مقدمه 1 فصل اول: ضميرناخودآگاه چيست بخش اول ضمير ناخود آگاه چيست؟ 9 آشنايي با دو نيمكره 12 بخش دوم فرويد و ضمير ناخودآگاه 21 نظريههايي در مورد ناخودآگاه 30 فصل دوم : آفرينش هنري كودكان بخش اول تاريخچة مطالعة نقاشي كودكان 41 طبقهبندي مراحل رشد نقاشي در كودكان 42 الف – خطخطي كردن ( از تولد تا دو سالگي ) 43 ب – از دوسالگي تا پنج سالگي ( ماندالا) 45 ج – پنج تا هشت سالگي (شفافبيني ) 48 د- هشت تا سيزده سالگي (واقعگرايي بصري) 49 مراحل رشد از ديدگاه پياژه 51 مراحل رشد از ديدگاه فرويد 58 بخش دوم نقاشي چيست؟ 66 الف – خط 67 ب – فضا 68 ج – رنگ 69 د – تصوير 69 هـ – سنبلها و نمادها 70 نظريهاي ادراكي تصاوير 72 الف – نظريههاي پرسپكتيو ـ فرافكني 72 ب – نظريههاي بوم شناختي گيبسون 74 ج – نظرية ساختمانگرايان دربارة ادراك تصوير 76 د – نظرية گشتالت ادراك تصويري 79 بخش سوم فرآيندهاي پيچيده نقاشي و تأثيرات آن بر نقاشي كودكان 84 الف – زبان گرافيكي در نقاشي كودكان 85 - شكلهاي ساده 85 - رجهان الگو و حركت 88 - تركيببندي شكلهاي و خطوط 89 - تعيين محل 90 - ترتيب و توالي 91 - برنامهريزي 92 - طرح 93 ب – تأثير موقعيت نسبي نقاشي 95 ج – تأثير سرمشقهاي بصري و مكاني 96 فصل سوم افكار فرويد و كاربردهاي ضمير ناخودآگاه در شكلگيري سبك سوررآليسم بخش اول هنر نوين 109 سرآغاز 109 الف – مفهوم، شناخت، تصوير 110 ب – سبك، شكل، محتوا 113 بخش دوم دادا بستري براي سوررآليسم 118 الف – باروك تا دادا 119 ب – داداايسم 125 - آغاز كار 125 - مانيفست و بيانيهها 129 - نتيجه و پايان كار داداايسم 131 بخش سوم فرويد و مراتب سوررآليسم 136 الف – اتوماتيسم پديده خود انگيختگي 136 ب – ضمير ناخودآگاه 142 - تخيل 144 - رؤيا 147 - نماد 151 ج – از ارسطو تا هگل 154 د -نظريههاي هنري فرويد 159 تصعيد يا برتر نمودن 161
بخش چهارم سوررآليسم الف- آغاز كار 165 ب- بحثي در باب سوررآليسم 166 فصل چهارم: مقايسه نقش ضمير ناخودآگاه در آثار هنري كودك و هنرمندان سوررآليسم بخش اول روش تحليلي ساختار نقاشي كودكان 169 سرآغاز 169 بررسي ويژگيهاي ساختاري و محتواي نقاشي در كودكان 171 الف – تحليل فضاي نقاشي كودكان 171 ب – خطوط ترسيمي 175 ج –رنگ و تخيلات 177 - نماد رنگها 184 جنبه هاي تحليلي ساختار نقاشي كودكان 190 الف – نمادگرايي كلي و اجزاي نمادين در نقاشي كودكان 191 - خانه – درخت – آدمك 191 بررسي سمبوليك ( اعضاي آدمك ) 204 الف – سر 204 ب – صورت 204 ج – تنه 207 د – اعضا 208 هـ – خورشيد و ماه 211 و – حيوانات 213 نقاشي و ناسازگاري 215 - عقب افتادگي ذهني 217 تفسير نقاشي كودكان 218 سايه زدن 218 هنر و درك هنري كودكان 229 بخش دوم تحليل آثار نقاشي سوررآليسم 232 سر آغاز 232 تحليل در آثار نقاشي سوررآليسم 258 اتوماتيسم در اروتيسم درسوررآل 260 نقش جنسيت در آثار كودكان 289 الف – ترسيم آدمك و مراحل تحول عاطفي 289 - مرحله دهاني 289 - مرحله مقعدي 290 - مرحله احليلي 291 - مرحله اديپي ـ تناسلي 292 ب – اولين ترسيمهاي كودك از اختلاف جنسيت 293 ج – رمزگرايي جنسي در نقاشي 294 د – نمادهاي جنسي در آثار نقاشي كودكان 296 نتيجه گيري 309 منابع و مآخذ 315