هدف ار پژوهش حاضر، بررسي ارتباط بين نيروهاي سياسي خارج از دانشگاه با جنبش دانشجويي در مقطع 76-1357 است.
اين پژوهش با بهره گيري از مباحث نظري و كاربست آن در مطالعه مقاطعي از تاريخ ايران، درصدد است تا به اين پرسش پاسخ دهد كه « چه ارتباطي بين نيروهاي سياسي خارج از دانشگاه و جنبش دانشجويي در مقطع 76-1357 وجود داشت؟
در پاسخ به سوال فوق سه ديدگاه به شرح زير مطرح مي شود:
1- جنبش دانشجويي در سالهاي 76-1357 مستقل از تأثير نيروهاي سياسي خارج از دانشگاه عمل مي كرد.
2- جنبش دانشجويي در سالهاي 76-1357 تحت تأثير نيروهاي خارج از دانشگاه و دنباله رو آنها بود.
3- جنبش دانشجويي در سالهاي 76-1357 هم بر نيروهاي سياسي خارج از دانشگاه تأثير گذاشت و هم از آنها تأثير پذيرفت ( تاثير متقابل).
نگارنده ديدگاه دوم را به عنوان فرضيه پژوهش برگزيده است و بر اساس آن پس از اشاره به سير تاريخي شكل گيري جنبش دانشجويي، سالهاي 76-1357 را به چهار مقطع تقسيم نموده و سپس به نقش و تاثير نيروهاي سياسي خارج ار دانشگاه ( روشنفكران، روحانيون و جناحهاي سياسي) در سالهاي 76-1357 پرداخته است.
پس از اشاره مختصر به روشنفكران و روحانيون، جناحهاي سياسي در سالهاي 76-1357 را به شش دسته تقسيم مي نمائيم:
در نهايت به بررسي و مستند سازي فرضيه پژوهش در سالهاي 76-1357 مي پردازيم و اشاره خواهيم كرد كه در سالهاي 76-1357 جنبش دانشجويي دنباله رو نيروهاي سياسي بوده است.
دفتر تحكيم وحدت به روحانيون مبارز و سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي( چپ سنتي و مدرن)،جامعه اسلامي دانشجويان و بسيج دانشجويي به راست سنتي و انجمن اسلامي دانشجويي به راست، وابسته بوده اند. اين تشكلها به عنوان ابزار و بازوي نيروهاي سياسي راست يا چپ در دانشگاه ها( بويژه در زمان انتخابات ) عمل مي كردند.
طرح مسئله پژوهش
جنبشهاي اجتماعي يكي از مؤلفه هاي بسيار تأثيرگذار در عرصه تحولات اجتماعي و سياسي جوامع نوين به شمار ميآيند. سرزمين ايران در طي صد ساله اخير، شاهد جنبش هاي اجتماعي مختلفي بوده است. بخشي از اين جنبش ها با توجه به خاستگاه آن و پايگاه اجتماعي اعضايش تحت عنوان جنبش هاي دانشجويي مورد مطالعه قرار ميگيرند.
جنبش دانشجويي در ايران از ابتداي شكل گيري از جنبشهاي سياسي و اجتماعي فعال و اثرگذار در فرايند سياسي و اجتماعي در دوران معاصر بوده است. از وظايف و كاركردهاي اصلي جنبش دانشجويي روشنگري و افشاء است به عبارتي جنبش دانشجويي بايد به مثابه سيستم هشدار دهنده براي نظامهاي حاكم و گروههاي مختلف جامعه عمل كند. به سياستها و برنامه هاي نادرست دولت و نظامهاي حاكم در جهت اصلاح آنها، انتقاد و اعتراض كند.
ليكن از آسيب هاي بالقوه جنبش دانشجويي احتمال وابستگي آنان به گروه ها و طيفهاي سياسي خارج از دانشگاه است. اين وابستگي ، كاركرد انتقادي اين جنبش را از بين برده و آن را به حركتي پيرو، دنباله رو و تأييد كننده سياستهاي حاكم مبدل ميسازد. البته روشن است كه استقلال جنبش دانشجويي به هيچ عنوان به معناي عدم همكاري و همفكري با گروههاي سياسي خارج از دانشگاه نيست. جنبش دانشجويي و تشكلهاي دانشجويي از يك سو ميتوانند با گروههاي سياسي خارج از دانشگاه و حكومت همكاري و همفكري داشته باشند و از سوي ديگر منتقد سياستها و برنامه هاي آنها باشند.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه…………………………………………………………………………………………………. 1
طرح مسئله پژوهش……………………………………………………………………………… 2
سؤال و فرضيه اصلي…………………………………………………………………………….. 3
مفاهيم وتعاريف…………………………………………………………………………………… 3
روش پژوهش و تحقيق…………………………………………………………………………. 5
سابقه پژوهش و بررسي ادبيات موجود…………………………………………………….. 5
سازماندهي پژوهش………………………………………………………………………………. 9
فصل اول (چارچوب مفهومي)
جنبش هاي اجتماعي، اصول و كاركردها………………………………………………….. 14